Over de stichting Jan Nieuwenhuyzen

Op 16 november 1784 werdt te Edam de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen opgericht door de doopsgezinde predikant Jan Nieuwenhuyzen (1724 – 1806).
De Maatschappij had tot doel ‘mede te werken tot verbetering van de verstandelijke, zedelijke en maatschappelijke toestand des volks …’

Jan Nieuwenhuyzen

Uit deze doelstelling vloeide een groot aantal activiteiten voort. Er werden Nutsscholen, Nutsbibliotheken en Nutsspaarbanken gesticht. Het doel van de toenmalige Nutsspaarbanken was ‘de kleine man’ uit handen van woekeraars te houden en de spaarzin te bevorderen. De spaarbanken hadden geen winstoogmerk. De opgebouwde reserves werden deels aangewend voor ideële doelen. In 1818 werd te Tiel een Nutsspaarbank gesticht die in 1887 een eigen gebouw kreeg in de Agnietenstraat, in de volksmond ‘de Spaarbank’ geheten. In het derde kwart van de 20e eeuw sloten kleine Nutsspaarbanken in de omliggende dorpen hierbij aan. Zo ontstond de Stichting Bondsspaarbank Tiel met nevenvestigingen in Zaltbommel, Drumpt, Beesd en Kesteren. Na een reeks fusies trad de bank in 1992 toe tot de landelijk opererende SNS bank.

 

Een stukje van het vermogen van de Tielse bank werd toen ondergebracht in een nieuw op te richten stichting die ‘Stichting Jan Nieuwenhuyzen’ ging heten. Op deze wijze kon de steun aan ideële doelen, van oudsher door de Nutsspaarbank verleend, ook voor de toekomst gewaarborgd worden.
De stichting werkt onder het bestuur van de voormalige Stichting Bondsspaarbank Tiel. Vandaag de dag is de stichting geheel zelfstandig en heeft geen relatie meer met SNS.
De naam van de stichting verwijst naar de wortels van haar bestaan en daarmee naar de oorspronkelijke doelstelling van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen.